Co powoduje pogardę w związkach?
Jak rozpoznać pogardę i co zrobić, gdy się pojawi?
"Wiesz, my już doszliśmy do takiego punktu, że każda rozmowa między nami wybucha. Mam wrażenie, że bez słów stworzyliśmy między sobą konkurencję pt: kto potrafi mocniej zranić".
"On patrzy na mnie tymi swoimi zadowolonymi oczami, które mówią: Możesz mówić, co chcesz. Nie obchodzi mnie to”.
"Ja to się śmieję z defensywy mojego partnera. Wiem, że to spowoduje eskalację konfliktu, ale nie mogę się powstrzymać!"
"Przewróciła oczami i zrobiła taką minę, jakby była zmęczona. Nie mogę tego znieść. Szczególnie wtedy, gdy próbuję wyjaśnić ważne dla mnie rzeczy, czuję się przez nią odrzucona."
"Nie zaczynaj znowu swojego emocjonalnego dramatu".
Brzmi znajomo? Jeśli te stwierdzenia nie są Ci obce i w głowie pojawiają Ci się kolejne przykłady to doświadczasz bądź doświadczałeś pogardy w związku.
Kiedy pogarda zaczyna przytłaczać związek, zazwyczaj mamy tendencję do całkowitego zapominania o pozytywnych cechach partnera, przynajmniej w czasie, kiedy jesteśmy zdenerwowani. Pogarda niszczy więź i pozbawia pary szacunku, bez którego nie da się budować stabilnych, bezpiecznych relacji.
Obecność pogardy w związkach jest największym predyktorem rozwodu.
O POGARDZIE
Pogarda jest z definicji sposobem komunikowania wyższości i braku szacunku, sprawia, że druga osoba czuje się gorsza. W głębi duszy wynika z poczucia bycia niedocenianym i nieakceptowanym w związku. Może przybierać formę języka werbalnego lub niewerbalnego, który obejmuje sarkazm, kpiny, obraźliwe zwroty, gaslihting, pogardliwe miny i gesty. Często partnerzy nie są świadomi tego, co powiedzieli lub zrobili, zwłaszcza repertuaru gestów, takich jak przewracanie oczami czy chichot, które wywołały gniew partnera. Pogarda, czy to w słowach, czy w zachowaniu, eskaluje sytuację konfliktową. Nie chodzi już o sprawę, od której zaczęła się kłótnia, ale o atak na wartość osoby - to prawie tak, jakby powiedzieć: "Jesteś nieistotny".
Choć wydaje się oczywiste, że należy starać się unikać okazywania pogardy osobom, na których nam zależy, czy możliwe jest, że nieświadomie szkodzimy naszym związkom, komunikując pogardę w jej bardziej ukrytych formach?
NISZCZĄCE SKUTKI POGARDY
Pogarda w relacjach, zwłaszcza podczas konfliktu, działa jak śmiertelny wirus.
Osłabia zaufanie, rodzi niechęć i dystans emocjonalny. Jeśli nie zostanie wyeliminowana, może ostatecznie zakończyć każdy związek.
Podobnie jak w przypadku wirusa, pogarda może być widoczna dopiero wtedy, kiedy już się rozprzestrzeni. To, co zaczyna się jako jedna źle przemyślana uwaga podczas kłótni, może stać się wzorcem obecnym w każdym aspekcie związku, a kiedy odkrywa się jej przyczynę, często jest już za późno. Powodem, dla którego pogarda jest tak zabójcza dla związków, jest jej nieodłączne przesłanie o wyższości własnej osoby i niższości innych. W intymnych związkach istnieje niewypowiedziane założenie, że władza i wpływy powinny być równe między partnerami. Kiedy wkrada się pogarda, utrzymanie egalitarnej równowagi może być niemożliwe.
Toksyczność pogardy ma również wpływ na zdrowie fizyczne. Badania wskazują, że u osób pozostających w związkach pełnych pogardy wzrasta liczba zachorowań na raka, choroby autoimmunologiczne oraz choroby zakaźne, takie jak przeziębienia i grypa.
(Gottman & Silver, 1999).
POGARDA NIEWERBALNA
Czasami pogarda nie jest tak oczywista jak to, że partner krzyczy: "Jesteś idiotą!". Częściej pogarda jest wyrażana subtelnie i może być nawet ukryta w pozornie grzecznych słowach. Podstawowym przesłaniem jest poczucie wyższości własnej osoby i niższości partnera: "Mój sposób jest lepszy" itd.
Nie tak oczywista pogarda może przybrać formę przewracania oczami lub sarkastycznego uśmiechu podczas kłótni. Może też pojawić się, kiedy jeden z partnerów zaproponuje coś, z czym drugi się nie zgadza lub co uważa za niestosowne. Uczucia frustracji, a nawet niezgody są całkiem normalne, ale należy pamiętać, że sposób, w jaki komunikujesz swoją irytację, może w rzeczywistości wyrażać pogardliwą wyższość. Możesz nieświadomie wysyłać partnerowi wiadomość, że to, co jest dla niego ważne, nie ma znaczenia, albo że jego myśli, uczucia czy pomysły są nieuzasadnione lub niepoważne. Takie subtelne odrzucenie może być niszczące, jeśli stanie się wzorcem w kontaktach z innymi. Poszkodowany partner może być mniej skłonny do inicjowania rozmów, poruszania kwestii spornych lub dzielenia się pomysłami w przyszłości, co ostatecznie przyczynia się do emocjonalnego oddalenia i często rozpadu związku.
ANTIDOTUM NA POGARDĘ, czyli
JAK JEJ UNIKAĆ?
Spróbuj postępować według zasady "Małe rzeczy często": jeśli regularnie będziesz wyrażać uznanie, wdzięczność, czułość i szacunek dla swojego partnera, stworzysz w swoim związku pozytywną perspektywę, która będzie działać jak bufor dla negatywnych uczuć. Im bardziej pozytywnie się czujesz, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że będziesz czuł lub wyrażał pogardę!
Również bardziej prawdopodobne jest, że podejmiemy wspólne wysiłki, by zaangażować się, kiedy druga osoba zabiega o naszą uwagę, i że będziemy reagować z życzliwością nawet w przypadku nieporozumień.
Drugim sposobem, w jaki możemy zacząć radzić sobie z pogardą jest zastosowanie "magicznej proporcji 5:1" między pozytywnymi a negatywnymi interakcjami, które muszą wystąpić w związku, żebyście mogli odnieść sukces. Jeśli na każdą jedną negatywną interakcję przypada pięć lub więcej interakcji pozytywnych.
Wydaje się trudne? Ale uwierz mi warto jest spróbować i nie muszą być to wielkie rzeczy. Dostrzeganie tych małych, codziennych gestów doskonale buduje kulturę doceniania i szacunku.
Jeśli jednak znajdujesz się w związku, który już cierpi z powodu skutków pogardy, komunikowanie podziwu i szacunku nie jest tu łatwe, może nawet wydawać się Wam niemożliwe. Nie poddawaj się. Spróbuj nie obwiniając partnera, powiadomić go, kiedy jego słowa lub działania dają sygnał, że czujesz się gorszy lub lekceważony. Ważne jest też, by introspektywnie zastanowić się nad własnymi uczuciami w związku i określić, jak można pamiętać o przekazywaniu partnerowi szacunku.
O ile możliwe jest przywrócenie równowagi i więzi emocjonalnej w związku, o tyle może to nie być możliwe, jeśli pogarda jest stale obecna.
Pamiętaj:
Ten tekst jest przeznaczony wyłącznie do celów informacyjnych i psychoedukacyjnych.
Nie ma na celu i nie może zastąpić terapii, psychologicznej porady, diagnozy lub leczenia.
Comments