Jak utrzymuje się ten wzorzec? I co zrobić, żeby go zmienić.
Bycie w związku można porównać do delikatnego balansowania pomiędzy potrzebą poczucia bliskości z drugą osobą a zachowaniem przestrzeni (autonomii) dla siebie. Często założenie/potrzeba przestrzeni w związku ma negatywne konotacje i może być kojarzona z rozpadem albo w najlepszym przypadku sporym kryzysem przez który przechodzi para. W rzeczywistości jest to nieprawdą, ponieważ zdrowa ilość przestrzeni może być istotnym czynnikiem tego, czy twój związek się rozwija i czy ma szanse na przetrwanie.⠀
W zależności od etapu związku i stylu przywiązania każdego z partnerów, jeden z nich może bardziej pragnąć przestrzeni, podczas gdy drugi pragnie większej bliskości. To, jak komunikuje się potrzebę przestrzeni i jak na nią reaguje, ma ogromne znaczenie.
Opowiem Wam o jednym przykładzie, który doskonale zilustruje Wam jak może wyglądać ten problem i jakie konsekwencje niesie za sobą.
Gosia i Michał są bardzo młodym małżeństwem, kiedy Gosia wraca do domu po pracy, lubi poświęcić 20 minut na odreagowanie. Mąż Gosi, Michał, często czuje się przez nią odrzucony, ponieważ nie widział Gosi przez cały dzień i chciałby z nią spędzić czas/porozmawiać niemalże od razu kiedy widzi ją w progu ich mieszkania.
Ani Gosia ani Michał nigdy nie dyskutowali na temat tej sytuacji oraz emocji które za każdym razem wywołuje, jak również o swoich doświadczeniach i przyzwyczajeniach. Nie dlatego, że nie chcieli, po prostu dla Gosi było to przyzwyczajenie tak oczywiste jak mycie zębów a dla Michała oczekiwanie, które powstało na bazie wcześniejszych przykrych doświadczeń. Cały problem polegał na tym, że każdego dnia mieli konkurencyjne potrzeby, które nie zostały wzajemnie komunikowane. Gdyby Michał wiedział, że niezależnie od tego, z kim Gosia mieszkała w przeszłości, zawsze potrzebowała 20 minut na dekompresję emocjonalną * po pracy, być może byłby w stanie zinterpretować sytuację z innej perspektywy, zamiast wierzyć, że Gosia z jakiegoś powodu zdecydowała się zdystansować od niego. Gdyby Gosia wiedziała, że kiedyś ktoś, na kim Michałowi bardzo zależało, powoli odsuwał się od niego w podobny sposób, co skutkuje do tej pory aktywizacją lęku przed porzuceniem i bolesnymi wspomnieniami, może też miałaby szansę zareagować inaczej.
Kiedy partnerzy mają konkurencyjne potrzeby bliskości i przestrzeni, to mamy tu do czynienia z cyklem znanym jako pursuer-distancer cycle jest on zazwyczaj realizowany, kiedy jeden partner działa jako „prześladowca” (często osoba dążąca do bliskości i chcąca złagodzić swój niepokój o związek), a drugi działa jako „osoba dystansującą się” (czyli taka, która potrzebuje przestrzeni i czasu, aby przetworzyć emocje i różne wydarzenia na własną rękę, w przeciwnym razie czuje się pod presją). W powyższym przykładzie Michał jest „prześladowcą”, a Gosia jest „osobą dystansującą się”.
Kiedy Michał naciska na Gosię, by zaczęła rozmawiać z nim/dawać mu swoją uwagę tuż po powrocie z pracy, Gosia zaczyna czuć się przytłoczona i w konsekwencji zamyka się w sobie i wycofuje.
Reakcja Gosi zaostrza znów niepokój Michała, który przestaje czuć bliskość z Gosią, więc chce "porozmawiać o tym tu i teraz", powodując u niej jeszcze większe przytłoczenie i dystansowanie się. Ponieważ reakcja każdego z partnerów w tym cyklu ma tendencję do zaostrzania pragnienia drugiego partnera, bardzo ważne jest rozpoznanie go jak najwcześniej i nauczenie się sposobów radzenia sobie.
Tak więc jeśli często pragniesz bliskości, ale twój partner potrzebuje przestrzeni, rozważ następujące wskazówki, aby przerwać ten cykl:
1.Spróbuj siebie uziemić
Kiedy czujesz się zdenerwowany, bardziej prawdopodobne jest, że wyciągniesz pochopne wnioski na temat intencji partnera i założysz najgorsze. Praktykowanie uważności (próba bycia tu i teraz) oraz angażowanie się w działanie, które wydaje się kojące lub uziemiające, może pomóc spojrzeć na sytuację z innej perspektywy i pomóc ci skuteczniej komunikować się z partnerem. Istnieją różne ćwiczenia, których możesz użyć, aby pomóc sobie w „uziemieniu”.
Poniżej niektóre przykłady czynności, które możesz zastosować:
głębokie oddychanie, prysznic, próba wizualizacji (np. wracanie do waszych szczęśliwych wspomnień), prowadzenie dziennika, racjonalizacja-przywoływanie faktów („przecież dziś rano wszystko było ok, czułem jej miłość, więc pewnie miała ciężki dzień w pracy o którym wkrótce porozmawiamy” więcej o tej metodzie w punkcie nr 2) lub angażowanie zmysłów poprzez dotykanie miękkiego przedmiotu lub wąchanie ulubionego zapachu.
2.Sprawdź fakty i racjonalizuj
Czy twój partner dał ci jakieś znaki, że jest na ciebie zły lub nie chce z tobą rozmawiać? Czy istnieje inny możliwy powód jego zachowania? Gdybyś podzielił się swoim przypuszczeniem z przyjacielem, co by powiedział? Zadawanie sobie tego rodzaju pytań i poświęcenie czasu na zastanowienie się nad nimi może pomóc w uzyskaniu alternatywnych perspektyw.
3.Określ czego potrzebujesz od swojego partnera i poproś o to bez obwiniania go.
Pamiętaj, że jeśli sytuacja konkurencyjnych potrzeb bliskości vs. przestrzeni powtarza się, jest bardziej prawdopodobne, że partner będzie się bronił i w rezultacie zamknie się przed tobą, jeśli wyrazisz swoją frustrację w oskarżycielski lub gniewny sposób. Wyrażanie tego, jak się czujesz bez wyrzutów i wzbudzania poczucia winy, może pomóc twojemu partnerowi być bardziej otwartym na ciebie.
Na przykład stwierdzenie takie jak: "Brakuje mi czasu spędzonego z tobą i czuję się smutna, kiedy wracasz do domu i nie rozmawiamy" może pomóc twojemu partnerowi zobaczyć, że nie próbujesz go obwiniać i po prostu go potrzebujesz.
Zastanów się, jak twój partner może cię najlepiej wesprzeć, jeśli nie jest w stanie spełnić twojej potrzeby. Na przykład w odniesieniu do Gosi i Michała, Gosia może zakomunikować Michałowi, że nie może się doczekać spotkania z nim po powrocie do domu, ale potrzebuje czasu na odreagowanie dnia, aby móc być z nim w pełni obecna i uważna. Michał natomiast może poprosić Gosię, aby go przytuliła lub powiedziała mu, że miło go widzieć po powrocie do domu, zanim sama poświęci 20 minut na relaks, aby poczuł jej bliskość a tym samym miał szansę pracy nad sobą i modyfikacją utrwalonych mechanizmów reagowania z przeszłości.
Wskazówka:
Kiedy zauważacie w swoim związku podobne sytuacje i wasze reakcje emocjonalne narastają a tętno przekracza sto uderzeń na minutę, to nie jesteście już w stanie usłyszeć tego, co mówi do was partner, nawet jeśli bardzo się staracie. Wprowadźcie zasadę 20 minutowej przerwy, w tym czasie oboje powinniście poczuć się spokojniej i będziecie w stanie skuteczniej się ze sobą komunikować.
Pamiętaj:
Ten tekst jest przeznaczony wyłącznie do celów informacyjnych i psychoedukacyjnych.
Nie może zastąpić terapii, psychologicznej porady, diagnozy lub leczenia.